En modernaj Esperantaj vortaroj la radikoj estas preskaŭ ĉiam prezentataj kiel plenaj vortoj kun finaĵo. Ekz. la radiko TABL/ aperas normale sub la kapvorto tablo, kiu havas O-finaĵon, dum la radiko KUR/ aperas sub la I-finaĵa kapvorto kuri, kaj la radiko VERD/ aperas sub la baza formo verdakun A-finaĵo. Tie ĉi mi volas trakti kelkajn problemojn pri elektado de tiaj bazformoj.
Paĝo 8 el 15
Iu el la nezamenhofaj proverboj sonas: “Ardas je virkata vivofino, dezir’ al freŝa bebmusino”. Mi preskaŭ certas ke la popola saĝa eldiro estas pendigita, eble sub ŝirma kurteneto, ĉe multaj el niaj akademiaj saĝuloj. Sed antaŭ unu jaro, la dekan de marto 2007, la kurteneto falis kaj montriĝis en plena brileco la deziro de niaj olduloj. Ili publikigis la novan, Naŭan Oficialan Aldonon al la Universala Vortaro, kaj ne plu povis kaŝi sian malprudecon. Ni laŭdu ilin, kaj ni ĝuu kun ili! Kiu do pensis ke en la Akademio oni nur, kaj hezite, diskutas pri la sekso de la anĝeloj, nun trovas pruvojn ke ili jes ja ankau pri multe pli konkretaj seksaĵoj okupiĝas!
En la Plena Ilustrita Vortaro de 2006 (PIV2005) oni trovas la kapvorton “siĥ/o, sik/o” kun la difino “Membro de hinda komunumo, fondita en Panĝabo ĉ 1500 kiel monoteisma sekto”.
En PIV2002 la kapvorto estis “Siĥ/o” – majuskle kaj sen la formo “[Ss]ik/o”. Se mia memoro ne trompas min, en la origina eldono de PIV el 1970 estis “Sik/o”, sed en posta eldono oni aldonis erarotabelon, kiu “korektis” tion al “Siĥ/o”.
La aŭtoroj de PIV do grave ŝanceliĝis pri la dua konsonanto de tiu vorto. Jen aperis “siko”, jen “siĥo”, kaj jen ambaŭ. (La usklodemandon mi nun lasos flanken.) Kio do estas ĝusta? Ĉu estus Ĥ aŭ K en tiu vorto?
Lingva Kritiko moviĝis al nova servilo. Samtempe la programo WordPress estis ĝisdatigita al versio 2.5. Aldone la aspekto de la TTT-ejo estas ŝanĝita. Espereble la transiro estis senproblema. Se vi rimarkos ion misan aŭ plibonigeblan, skribu al mi: “bertilow” ĉe “gmail.com”.
0.0 Enkonduko.
Mi esploris konstruojn de la tri tipoj (1)-(3).
(1) Mi vidis la knabon kuri.
(2) Mi vidis la knabon kuranta.
(3) Mi vidis la knabon kurantan.
Subkonstruoj kiel [la knabon kuri] kaj [la knabon kuranta] kutime nomiĝas en la anglalingva lingvistika literaturo (kaj nuntempe eĉ iafoje en pedagogiaj verkoj) “verbhavaj malgrandaj subfrazoj” (verbal small clauses). La subkonstruo [la knabon kurantan] aliflanke estas nur normala substantiva lokucio en la akuzativa kazo.
Mi provos montri, ke kvankam (1) verŝajne malsamas laŭ sia signifo ol la aliaj du konstruoj (2) kaj (3), (2) kaj (3) mem inter si montras neniun detekteblan diferencon, kiam la ĉefverbo estas percepta verbo (kiel ‘vidi’). Sekve de ĉi tiu lasta trovo, adjektivaj participoj en tiaj frazoj ne kondutas kiel ordinaraj adjektivoj; ĉar se ni anstataŭigas (2) kaj (3) per respektive (2′) kaj (3′), la du ja malsame signifas kaj kondutas tiel, kiel ni atendas surbaze de PMEG:
(2′) Mi vidis la knabon granda.
(3′) Mi vidis la knabon grandan.
T.e., en (2′), la stato de la knabo iel “dependas de la ĉefverba ago” (eble la parolanto uzis binoklon), dum en (3′), la knabo simple estis granda, kiam la parolanto vidis lin.