En tiu ĉi dua artikolo pri la Listo de Rekomendataj Landnomoj mi volas prezenti superrigardon de la diferencoj kompare kun la malnova Listo de Normaj Landnomoj el 1989.
(La unua artikolo estis La nova Akademia elpaŝo pri landnomoj.)
Ĝisdatigoj
Estas aldonitaj la jenaj nomoj de landoj, kiuj membriĝis en UN post 1989:
- Azerbajĝano
- Bosnujo/Bosnio kaj Hercegovino
- Ĉeĥujo/Ĉeĥio
- Eritreo
- Kartvelujo/Kartvelio
- Kazaĥujo/Kazaĥio
- Kroatujo/Kroatio
- Litovujo/Litovio
- Makedonujo/Makedonio
- Marŝaloj
- Mikronezio
- Moldavujo/Moldavio
- Montenegro
- Namibio
- Orienta Timoro
- Palaŭo
- Serbujo/Serbio
- Slovakujo/Slovakio
- Slovenujo/Slovenio
- Taĝikujo/Taĝikio
Du landoj ricevis alian Esperantan nomon pro oficiala nomŝanĝo en la lando mem:
- Kamboĝo [antaŭe Kampuĉeo]
- Kongo [antaŭe Zairo]
Kategoriŝanĝoj
La jenaj landoj ricevis nomojn de alia nomkategorio:
- Aŭstrujo/Aŭstrio [antaŭe Aŭstrio]
- Barato apud Hindujo/Hindio [antaŭe aperis en la baza listo nur Hindujo/Hindio, dum Barato menciiĝis nur en noto]
- Egiptujo/Egiptio [antaŭe Egipto]
- Nord-Koreujo/Nord-Koreio, Sud-Koreujo/Sud-Koreio [antaŭe Koreo]
- Tajlando (gentobaza) [antaŭe samforma, sed prezentita kiel landobaza]
- Ukrainujo/Ukrainio [antaŭe Ukrajno]
- Vjetnamujo/Vjetnamio [antaŭe Vjet-Namo]
La sekvaj landoj ricevis klare gentobazajn nomojn kun UJ/I anstataŭ …istano:
- Afganujo/Afganio [antaŭe Afganistano]
- Kirgizujo/Kirgizio [antaŭe Kirgizistano]
- Uzbekujo/Uzbekio [antaŭe Uzbekistano]
Diversaj ŝanĝoj
- Britujo/Britio [antaŭe (Grand-)Britujo/(Grand-)Britio]
- Dominika Respubliko [antaŭe Domingo]
- Fiĝio [antaŭe Fiĝioj]
- Gronlando [antaŭe Groenlando/Gronlando]
- Kongo [antaŭe Kongolo]
- Santomeo [antaŭe Sao-Tomeo]
- Salvadoro [antaŭe (El-)Salvadoro]
- Sankta Kristoforo [antaŭe Sent-Kristofo]
- Sankta Lucio [antaŭe Sent-Lucio]
- Sankta Vincento [antaŭe Sent-Vincento]
- Sauda Arabujo/Sauda Arabio [antaŭe aperis Arabujo/Arabio, dum en aldonaĵo menciiĝis la vorto Saŭda kun hoketo]
- Srilanko [antaŭe (Sri-)Lanko]
- Togolando [antaŭe Togolo]
Precizigoj
En la malnovaj listoj mankis por pluraj landoj konkreta nomo. Enestis nur noma krudmaterialo, el kiu la legantoj devis mem kunmeti efektivajn landnomojn. Enestis ekz. Zelando, sed ne la plena nomo Nov-Zelando. En la reviziita dokumento estas anstataŭe efektivaj komunlingvaj nomformoj, ekzemple la jenaj:
- Antigvo kaj Barbudo
- Centr-Afriko
- Ekvatora Gvineo
- Gvineo-Bisaŭo
- Nov-Zelando
- Papuo-Nov-Gvineo
- Santomeo kaj Principeo
- Sankta Kristoforo kaj Neviso
- Sankta Vincento kaj Grenadinoj
- Sauda Arabujo/Sauda Arabio
- Sud-Afriko
- Trinidado kaj Tobago
- Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj
Kromaj landoj
Jam en la malnova versio aperis kiel ekzemploj manpleno da landoj, kiuj ne estis UN-membroj. Kelkaj el tiuj landoj eĉ ne estis sendependaj (ekzemple Anglujo/Anglio kaj Siberio). Ni konservis en la nova versio ĉiujn tiujn kromajn landoj, aldonante nur unu plian: Kosovo. Tio ne signifas, ke la Akademio alprenis starpunkton pri la disputata demando, ĉu Kosovo estas sendependa ŝtato aŭ ne. La Akademion interesas nur tio, kiel nomi tiun lokon.
Origine estis multe pli longa listo de proponitaj kompletigoj, sed montriĝis, ke la diskutado pri tiuj aldonoj riskis fariĝi tro longedaŭra. Sed eble estonte ni publikigos apartan dokumenton kun nomoj de pliaj landoj kaj regionoj, kun historiaj nomoj k.t.p.
Malpli da dividostrekoj
Uziĝas en la nova versio dividostrekoj nur tie, kie temas pri disigado de efektivaj Esperantaj radikoj, ekz. Sud-Afriko kaj Papuo-Nov-Gvineo. La antaŭa versio uzis kelkajn dividostrekojn ankaŭ ene de radikoj, kiuj devenas de plurvortaj nacilingvaj nomoj. Tial aperas en la nova versio ekzemple Kaboverdo, Sieraleono, Srilanko kaj Sanmarino [antaŭe Kabo-Verdo, Siera-Leono, Sri-Lanko kaj San-Marino]. La Listo de Rekomendataj Landnomoj tamen ne celas esti normodona pri tiaj ortografiaj detaloj.
La sekva artikolo
En la sekva artikolo mi planas prezenti klarigojn kaj argumentojn pri kelkaj punktoj, kiuj ofte ricevas kritikon, aŭ pri kiuj regas diversaj miskomprenoj.
Sonjaaa
Dankon pro la ĝisdatigo, Bertilo!!
fswechsler
1. Jam de kelka tempo scivoligas min la elekto de la formo “Gvineo”, trovebla en la nomo de tri landoj. Ĉu ne temas pri dekomenca eraro, kiu disvastiĝis? Ŝajnas, ke la litero “u” en tiaj nomoj, kiaj “Guiné” (portugale) aŭ “Guinea” (angle) misgvidis la proponintojn, ĉar verŝajne ili supozis, ke la portugala “u” estas prononcata kiel “ŭ”, sed fakte ĝi rolas, post la konsonantoj “g” kaj “q” kaj antaŭ la vokaloj “e” kaj “i” simple por simboli la sonon de la esperantlingvaj “g” kaj “k”, respektive. Do ĉi-okaze tute ne temas pri nomoj kiaj, ekzemple, “Guatemala”, kiun oni esperantigas al “Gvatemalo”.
2. Pri la forigo de la streketo en nomoj, kiaj “Sieraleono”, estas rimarkinde, ke nia ĵus forpasinta Sylla Chaves rekomendis la samon rilate la esperantigon de brazilaj kaj alilandaj loknomoj. Do, “Sanpaŭlo”, ne “San-Paŭlo”; “Sanfrancisko”, ne “San-Francisko”; “Riodeĵanejro”, ne “Rio-de-Ĵanejro”; ktp. Efektive, por la lasta urbo Sylla rekomendis la pli simplan kaj pli uzatan Rio. Tia ĉi sinteno ŝajnas al mi tute logika.
Amike,
Francisco S. Wechsler
Bertilo Wennergren
Francisco S. Wechsler skribis:
Prava observo kaj bona demando.
Unue direndas, ke pri tiu nomo la Akademio nun havas nenian ajn alternativon, ĉar la nomo “Gvineo” eĉ estas en la Universala Vortaro. Ĝi estis aldonita (“oficialigita”) okaze de la Oka Oficiala Aldono al la Universala Vortaro:
http://akademio-de-esperanto.org/aktoj/aktoj2/8oa.html#landnomoj
Estus tre malfacile tion ŝanĝi (se la Akademio tion ial dezirus fari). La statuto postulas aprobon de du trionoj el ĉiuj Akademianoj.
La precipe kialo, ke oni tiutempe elektis enmeti la formon “Gvineo” en la Universalan Vortaron, estis, ke tiu formo estis tre klare establita en la lingvouzo.
Sed kial do enuziĝis tia formo kun “v”, kiu ne respondas al efektiva sono en la nomo Portugala, kaj ankaŭ ne en la Angla, kaj same ne en multaj aliaj lingvoj?
La klarigo troviĝas en la fortaj Slavaj influoj en Esperanto. Se oni turnas sin al la Slavaj lingvoj, oni ja trovas efektivan “v”-sonon en la nomo “Gvineo”. La Rusa, Bulgara, Serba, Kroata kaj la Slovena uzas la nomon “Gvineja”. La Pola uzas “Gwinea” (Pola “w” egalas al Esperanta “v”).
Similan Slavecon oni trovas en multaj aliaj Esperantaj vortoj kun “gv” kaj “kv”.